Glas
Huis Van Gijn bezit een gevarieerde glascollectie. Aan deze collectie zijn de afgelopen jaren bijzondere aanwinsten toegevoegd. De focus van het verzamelbeleid ligt op Dordtse gelegenheidsglazen en glazen van Dordtse makelij.
Simon van Gijn
Simon van Gijn verzamelt glazen met gegraveerde opschriften en afbeeldingen. Hij noteert die in een notieboekje. Zijn bijzondere belangstelling gaat uit naar glazen met historische afbeeldingen en opschriften, en glazen die verwijzen naar oude gewoontes, zoals een ‘Hansje-in-de-kelder’. Als met dit glas een dronk wordt uitgebracht snapt iedereen dat de gastvrouw in verwachting is.
Gelegenheidsglazen
In de achttiende eeuw raken gelegenheidsglazen in de mode; glazen die in het kader van een feestelijke gelegenheid worden gemaakt met een toepasselijke spreuk. Ze zijn er om te proosten op het succes van een stad, de handel, een goede regering, een vriendschap, een huwelijk of een geboorte. Inscripties kunnen ook dienen als politieke propaganda.
Centrum van glasgraveerkunst
Dordrecht is in de achttiende eeuw het centrum van de glasgraveerkunst. Lijnen en letters worden met een diamantstift in het glas gekrast. Voor vlakken wordt de stippeltechniek gebruikt. Hoe dichter de stipjes op elkaar staan, hoe lichter het glasoppervlak. Daarnaast is er de techniek van de radgravure; met behulp van een draaiend wieltje worden matglazen reliëfs aangebracht.
Kelkglas Anno 1765 Vivat Anthony Terwen ’t Welvaren van de Hout Negotie, diamantlijngravure
Collectie Huis Van Gijn, bruikleen particuliere collectie. Te zien in het Dodrechts Museum.
1765
Frans Greenwood, Aert Schouman en Hendrik Scholting brengen de plaatselijke gravuretechniek op een hoog peil. De glazen zelf komen vooral uit Engeland of Bohemen.
Frans Greenwood (1680-1763) wordt in Rotterdam geboren in een welgestelde familie. In 1726 verhuist naar Dordrecht. Naast zijn werk als douanier, verzamelt hij kunst en boeken. Ook schrijft hij gedichten en graveert hij glazen. Van hem zijn zo’n 46 glazen bekend. De voorstellingen kijkt hij af van schilderijen of prenten. Hij wordt een meester in de diamantgravure in stippeltechniek.
Kelkglas ‘De Wijndrinker’/Vreede en Vrijheit
Aankoop met steun van de Vereniging Rembrandt, Willem en Mary Reus-de Lange Fonds, Themafonds glas, 2013. Te zien in het Dordrechts Museum.
1743
Schilder en tekenaar Schouman leert het graveren waarschijnlijk van Greenwood, maar ontwikkelt een verfijndere werkwijze. In ‘De Wijndrinker’ combineert hij de stippel- en lijngravuretechniek. De inscriptie Vreede & Vrijheit verwijst mogelijk naar de politiek roerige tijden in de Republiek; het Tweede Stadhouderloze Tijdperk, oplaaiende anti-orangistische gevoelens, de Oostenrijkse Successieoorlog en de toenemende dreiging vanuit Frankrijk. De inscriptie heeft geen relatie met de afbeelding. Zou de tekst later zijn aangebracht?
